Praźmowski

Praźmowski h. Belina, stara i znakomita rodzina mazowiecka, której gniazdem są dobra Prażmów, w ziemi czerskiej, w pow. grójeckim.

Piotr z Prażmowa był w latach 1468-1470 sędzią ziemi czerskiej. W 1564 r. Prażmów należał do Inocentego Prażmowskiego, kanonika płockiego i kruszwickiego. Od Prażmowskich, dobra te przechodzą kolejno na własność Rostworowskich, Czołchańskich, barona Klewitza, ministra z czasów pruskich, następnie do rodziny Ryxów, w których posiadaniu pozostawały do końca XIX wieku.

Wawrzyniec, dziedzic dóbr Biała i Nieporęt, chorąży wyszogrodzki 1501, kasztelan zakroczymski 1510, czerski 1520, wojewoda mazowiecki 1526, polityk o wielkim znaczeniu w swoim czasie na Mazowszu, gorliwy stronnik unii Mazowsza z Koroną, mianowany przez króla Zygmunta Starego namiestnikiem, obwiniany nawet o udział w szybkiej śmierci ostatnich książąt mazowieckich.

Prażmowscy herbu Belina zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862. Z tej rodziny 8 senatorów, w tym 1 arcybiskup prymas, 2 biskupów, 2 wojewodów, 1 minister i 3 kasztelanów w latach 1480 — 1831.

Nazwisko szlacheckie Prażmo pojawia się w aktach na Mazowszu jeszcze w XVIII wieku. 

Genealogia
(osób: 75)
 

• IZABELLA Prażmowska h. Belina (ok. 1830-1877), c. Ksawerego i Ludwiki Gurowskiej (Bork.; Urus.); m. (ok. 1850 Bereźce) Jan Teodozjusz Teodoriusz Amor hr. Tarnowski h. Leliwa (ok. 1820-po 1860), s. Jana i Pauliny Wisłockiej, właściciel dóbr Bereźce, Podzamcze i Krasnobród na Wołyniu; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862 z herbem Leliwa (Szl. Król.); dzieci: Cecylia, Pelagia, Oktawia – hr. Tarnowscy.

• NESTOR Damazy Prażmowski h. Belina (ok. 1810-1857/75), s. Józefa i Marianny Jerzmanowskiej, dziedzic dóbr Złota, w pow. gostyńskim; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie 1842 r. (Urus.); ż. (ok. 1836) Karolina Wężyk h. Wąż (ok. 1815-1875), c. Leonarda i Eleonory Mystkowskiej; w aktach także: Wężykówna; zm. Witonia, pow. Łęczyca, uwagi: wdowa po Nestorze (MK Witonia); dzieci: Felicjanna, Artur, Wacław, Józef.
 

Źródła: Bork. Sp. 334; Elekt. t. 1/285, t. 2/176; Kos. t. 1; Nies. t. 7/492-496; Sęcz.; SGKP t. 9/24; Szl. Król.; Urus. t. 14/327-334; Żern. t. 2/233.