Żeleński

Żeleński h. Ciołek, vel Zieleński, Żeliński, Zieliński, rodzina małopolska, pochodząca ze wsi Żelanka in. Zielanka, Żelinka, Zielinka (de Zelanka, Zelinka), później Zielonka w pow. radomskim, parafii Zwoleń, skąd wywodzą się również Żeleńscy h. Prawdzic. Dziedziczyli tam w latach

Żółtowski

Żółtowski h. Ogończyk, stara rodzina mazowiecka, otrzymała w 1402 r. Żółtowo w woj. płockim od Ziemowita ks. mazowieckiego. Pisała się z Małyszyna (Małuszyna). Jedna gałąź osiedliła się w Wielkopolsce, z niej jedni otrzymali tytuł hrabiowski w Prusach prawem pierworodztwa i posiadania dóbr Jarogniewice w W. Ks. Poznańskim 10 IX 1840 i 20 VII 1844 r., drudzy tytuł hrabiowski od papieża Piusa IX w 1870 i 1877 r.

Żyniew

Żyniew h. Despot, Mateusz starosta berznicki, otrzymał w 1798 tytuł hrabiowski pruski, lecz umarł, nie zostawiwszy potomstwa płci męskiej.
Źródło: A.A. Kosiński, Przewodnik heraldyczny, T.1.

Żyzemski

Żyzemski herbu własnego v. Zyzemski, gałąź w. książąt smoleńskich, istnieli jeszcze w XIX wieku na Litwie, lecz tytuł książęcy zarzucili w końcu XVII stulecia. 

Źródło: A.A. Kosiński, Przewodnik heraldyczny, T.1.

Żychliński

Żychliński h. Szeliga, szlachta starodawna wielkopolska, wyszli ze wsi Żychlin k/ Konina, która wraz z przyległymi wsiami Lipiny, Krągola i Zdzany, była w posiadaniu tej rodziny od końca XIV wieku do 1754 r. Od tenuty (dzierżawy królewskiej) Kopanicy niektórzy zwali się Kopanickimi. Wcześnie przeszli na kalwinizm, co wpłynęło na to, iż niektóre gałęzie rodu uległy całkowitemu zniemczeniu. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862. Z tej rodziny: 1 minister i 1 kasztelan w latach 1470 — 1736.

Żórawski

Żórawski h. Godziemba, vel Żurawski, Żórawicki, w ziemi sandomier- skiej 1460-1650. Wywodzą się ze wsi Żurawica, w XV wieku pod nazwą Żórawice (Żorawicze), w parafii Obrazów, pow. Sandomierz. W połowie XV wieku dziedzicem wsi był Wilhelm herbu Godziemba.

Żórawiński

Żórawiński h. Korczak, zamożna rodzina czerwonoruska; z niej 2 kasztelanów 1560 — 1622.

Żółkiewski

Żółkiewski h. Bończa, znakomita rodzina w końcu XVI i początku XVII stulecia, wygasła w głównej gałęzi; z niej 4 wojewodów i 1 hetman a zarazem minister 1521 — 1636.

Żochowski

Żochowski h. Brodzic, vel Żochoski, Rzochowski, Żuchowski, Zocho- wski, na Mazowszu i Podlasiu, licznie rozrodzeni, pisali się z Krassowa. Dziedziczyli w Żochówkach Kościelnych, i Żochówku, w Żochach Wielkich i Małych, Starych i Nowych Tyborach w ziemi ciechanowskiej i bielskiej,

Żernicki

Żernicki h. Dryja, stara rodzina wielkopolska; z niej 1 kasztelan 1436.
 
Źródła: A.A. Kosiński, Przewodnik heraldyczny, T.1.

Żelisławski

Żelisławski h. Dąb (odm.), vel Żelsławski, Żelesławski, Zelisławski, w Prusach Zachodnich; odgałęzienie rodziny Sisslau, nazywali się też początkowo „Sisslawski”. Ich gniazdem rodzinnym były Żelisławki albo Żenisławki, niem. Senslau, dobra w pow. tczewskim, parafia katolicka Miłobądz (SGKP). Z nich: 1 biskup w latach 1562 — 1571. Stanisław Żelisławski, opat pelpliński 1557-1562 a potem biskup chełmiński 1562-1571.
Herb — „z tą jednak różnicą jako go opisuje MS. o Familiach Pruskich, że dąb jest z wierzchołkiem odciętym, bez żadnego liścia, żołędzie dwie z jednej strony, z drugiej takież dwie, na hełmie nad koroną dwie trąby myśliwe” (Nies.).

Żelski

Żelski h. Ogończyk, vel Zelski, Zielski, Zrzelski, właściwie Żalski, w ziemi dobrzyńskiej i kujawskiej, piszą się od dóbr swych Żałe in. Żale, powiat Rypin, gmina Brzuze, parafia Żałe. W 1564 roku wieś należy do Piotra Żelskiego (Paw. Wielkop. t.1/293). W 1789 r. jest własnością Goczkowskiego, ale część większa wsi z jeziorem należy do Chełmickich.

Żelechowski

Żelechowski h. Ciołek, vel Żelichowski, rodzina małopolska, cytowana od 1264 r., pisząca się z Żelechowa in. Żelichowa w ziemi stężyckiej. Są jednego pochodzenia z Drzewickimi, Gutowskimi, Maciejowskimi, Żeleńskimi. W XIX w. posiadali następujące dobra w Galicji: Kowalowa w pow. tarnowskim, Rzeszotary w pow. wielickim, Tuszków pod Bełzem, Hrehorów i Ostrów w pow. rohatyńskim, Nieprześnia w pow. bocheńskim. Z nich: 3 senatorów, w tym 1 biskup, 1 wojewoda i 1 kasztelan w latach 1390 — 1553.

Żarnowiecki

Żarnowiecki h. Żarnowiecki, wygasła rodzina litewska; pierwotnie używali nazwiska Żarnowiec; z niej 1 wojewoda 1505. Źródło: A.A. Kosiński, Przewodnik heraldyczny, T.1.

* Stanisław Żarnowiecki h. wł., starosta żmudzki 1502. Źródło:K. Niesiecki, Herbarz, T.1.

Żabicki

Żabicki h. Nałęcz, w woj. łęczyckim, sieradzkim, krakowskim i lubelskim. Wyszli ze wsi Żabice w ziemi łęczyckiej. Były tam kiedyś wsie Żabice Wielkie i Małe (Żabiczki), które już obecnie nie istnieją. Na ich obszarze

Żegocki

Żegocki h. Jastrzębiec, w Wielkopolsce; z nich 1 biskup a poprzednio wojewoda i 1 kasztelan 1634 - 1672.  

Źródło: A.A. Kosiński, Przewodnik heraldyczny, T.1.

Żaboklicki

herb Kolumna

 

herb Roch III

 

Żaboklicki h. Pierzchała (in. Kolumna, Roch I, oraz Roch II i Roch III), vel Kolumna-Żaboklicki, Zaboklicki, Zakrzycki, licznie rozrodzona rodzina mazowiecka, pisała się z Obór w ziemi warszawskiej. Jej wsią gniazdową jest Żaboklik Wielki (dawniej Żabokliki Wielkie), niegdyś pow. Przasnysz, obecnie pow. Mława, gmina i parafia Dzierzgowo.