Kmita

Kmita h. Chorągwie (albo Chorągwie Kmitów, Radwan odm., Radwan sowity), vel Kmita-Czarnobylski, Kmicic, Kmicicz, znakomita rodzina ruska, w woj. kijowskim, jednego pochodzenia z Jelcami, Olizarami, Tysza-Bykowskimi, Czerlenkowskimi, Woroniczami i innymi. W dawnych herbarzach, uważani są za rodzinę już wygasłą.

Ich przodkiem był Hrehory, syn Worony, który „znużony napadami Tatarów na Podole przeniósł się do księstwa kijowskiego, w którym otrzymał znaczne nadania od Władysława Jagiełły”. Syn jego Aleksander, żyjący w połowie XV wieku pozostawił syna Kmitę, który imię swoje przekazał potomstwu, jako nazwisko.

Kmita Aleksandrowicz, namiestnik putywelski w 1489 r., namiestnik czerkaski 1494 r. Krzysztof Kmicic, dzierżawca czarnobylski 1523 r., starosta owrucki 1534 r. Semen Kmicic, dworzanin królewski w latach 1527-1551, otrzymał 1539 r. zamek czarnobylski na cztery lata jako rekompensatę za szkody uczynione mu przez Tatarów (Metr. Lit.). Filon Semenowicz Kmita-Czarnobylski (zm. 1587), sławny swego czasu wojownik, wojewoda smoleński 1579, zasłynął szczególnie w wojnie moskiewskiej za Zygmunta Augusta, dowódca wojsk polskich pod Połockiem w sierpniu 1581 r.

Konstanty Stanisław, wiceinstygator W. Ks. Litewskiego, poseł powiatu grodzieńskiego, Jakub i Michał podpisali, z woj. trockim, elekcję Augusta II-go w 1697 r. Mikołaj, podczaszy mozyrski 1740. Joachim, sędzia grodzki nowogrodzki 1770, komisarz z sejmu 1775 r. do rozsądzenia sprawy Jelców. Kacper (Kasper, Gaspar), horodniczyc orszański, 1780 r. w pow. grodzieńskim. Z tej rodziny: 2 wojewodów w latach 1500 — 1580. 

Herb — w polu czerwonym, dwie, jedna nad drugą, żółte chorągwie, każda o trzech płachtach; w koronie ogon pawi, na którym gwiazda. Pierwotnym jednak znakiem rodziny była ruska litera „T”, a następnie dwie, jedna nad drugą, z którego to znaku utworzy! się z czasem na wzór herbów polskich herb powyżej opisany.

Oprócz domu Kmitów-Czarnobylskich, spotykamy w W. Ks. Litewskim wielu innych Kmitów, a między nimi Kmitów-Sokołowiczów h. Jelita, Kmitów-Stretowiczów i Kmitów-Sutkiewiczów.

Genealogia
(osób: 21)

 

• KACPER Kmita h. Chorągwie? (ok. 1750-po 1794), horodniczyc orszański, zamieszkały 1780 r. w pow. grodzieńskim; wymienia go Boniecki pod Kmitami h. Chorągwie, pod koniec artykułu, zastrzegając, że w W. Ks. Litewskim było wielu innych Kmitów (Bon.); ten chyba Kacper, w aktach także Kasper, Gaspar Kmita, żonaty z Ewą z Ejsmontów 1784 r., zamieszkały w okolicy szlacheckiej Miszkieniki Kmity, parafia Odelsk, dawny pow. grodzieński; w II połowie XIX wieku wieś należała do pow. sokólskiego (MK Odelsk; SGKP t. 15 cz. 2/340); ż. (ok. 1780) Ewa Ejsmont (ok. 1760-po 1794); dzieci: Józefat, Beata, Hipolt, Hilary. 

• WIKTORIA Kmita h. Chorągwie? (ok. 1839-po 1877), c. Feliksa i Anieli Kulikowskiej; w aktach czasem pisana jako Witalia K.; zamieszkała we wsi Poczobuty, parafia Usnarz-Makarowce, pow. grodzieński; ur. Miszkieniki Kmity, okolica szlachecka, parafia Odelsk, w pow. sokólskim, gub. białostockiej (MK Odelsk); m. (26 I 1858 Odelsk) Michał Pacenko (ok. 1838-po 1877), s. Stefana i Józefy Hlebowicz; ur. Poczobuty; ślub w parafii Odelsk, miejscowości: Poczobuty i Miszkieniki in. Miszkiniki, uwagi: on kawaler lat 20, ona panna lat 19 (MK Odelsk); dzieci: 1/ Felicjanna (25 II 1859-21 III 1868); ur. Poczobuty, parafia Usnarz-Makarowce, zm. tamże (MK Usnarz-Makarowce); 2/ Ludwik (ur. 28 XI 1862 Poczobuty); 3/ Aleksander (ok. 1867-28 VIII 1871); zm. Poczobuty (ibid.); 4/ Wincenty (ur. 26 IV 1870); 5/ Józef (ur. 3 XII 1873); 6/ Franciszek (ur. 3 I 1877) – Pacenko.

 
Źródła: Bon. t. 10/187-189; Kos. t. 1; Nies.; Urus. t. 7/30-32.

Kmita h. Szreniawa, stary ród małopolski, możny i wielce zasłużony. Jedna linia należała w XV i XVI stuleciu do pierwszorzędnych w Polsce, ale wygasła. 

Wbrew przyjętemu w XV stuleciu zwyczajowi, Kmitowie przybrali nazwisko nie od dziedziczonego majątku, ale od imienia jednego ze swoich przodków. Imię Kmita było w dawnych wiekach dość popularne, co powierdzają różne dokumenty. Kmitowie pisali się m.in. z Wiśnicza i Damianic, z Sobienic (Sobieńscy) i z Woli. Damianice, leżące w pow. proszowskim, pod Koniuszą, były ich pierwotnym gniazdem.

Andrzej Kmita z Woli (zm. 1696), pułkownik woj. krakowskiego. Aleksander z Woli, sędzia ziemski siewierski, podpisał elekcję 1697 r. z woj. krakowskim. Ludwik, komornik graniczny sądecki 1788. Adam, regent ziemiański ks. siewierskiego 1792, sędzia pokoju lelowski 1809, radca woj. krakowskiego 1818. 

Kmitowie herbu Szreniawa, piszący się z Woli, wylegitymowali się ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym w latach 1836-1862, zostali zapisani m.in. do ksiąg szlachty ówczesnej guberni radomskiej, oddział kielecki. Z tej rodziny: 5 wojewodów, 3 ministrów, 1 kasztelan w latach 1385 — 1553.

Genealogia
(osób: 81)

 

• ANIELA Kmita z Woli (ok. 1815-6 IV 1847), c. Wojciecha i Salomei Błeszyńskiej; m. (ok. 1835) Onufry Kulikowski h. Drogomir (ok. 1810-1863), s. Antoniego i Julianny Browarskiej, dziedzic wsi Cieśle i Podstolice, parafia Bęczkowice, dawny pow. noworadomski, obecnie gmina Łęki Szlacheckie, pow. Piotrków Trybunalski, woj. łódzkie (Urus.; Bon.; Kur. Warsz.; MK Bęczkowice); dzieci: Felicja (Feliksa), Antoni, Salomea – Kulikowscy.
 

• JAN Kanty Kmita z Woli h. Szreniawa (ok. 1800-po 1855), s. Andrzeja i Marianny Marcjanny Pinocci h. Nałęcz odm. (vel Pinoci, błędnie: de Pinoce), sędzia sądu pokoju 1855; właściciel lub dzierżawca dóbr ziemskich Pradła i Wilków, w parafii Irządze, obecnie pow. Zawiercie, woj. śląskie; wylegitymował się ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym 1837 r., z herbem Szreniawa, został zapisany do ksiąg szlachty ówczesnej guberni radomskiej, oddział kielecki (Urus.; Sęcz.); ż. (1836 Koziegłówki) Marianna Teodora Jordan-Stojowska h. Trąby (ok. 1815-po 1855); ślub w parafii Koziegłówki, obecnie pow. Myszków, woj. śląskie, miejscowość: Koziegłówki (MK Koziegłówki); dzieci: Waleriana, Zygmunt, Leontyna, Edward, Romana, Stefan (Szczepan), Stanisława (Józefa), Michał.

 
Źródła: Bon. t. 10/190-203; Kos. t. 1; Nies.; Sęcz.; Urus. t. 7/32-35.