Czapski

Czapski h. Leliwa, vel Hutten-Czapski, stara rodzina pomorska, gdzie posiadała dobra Czaple (niem. Zappern), w pow. świeckim. Używali przydomku Hutten (von Hütten), a poszczególne gałęzie pisały się z Bąkowa, Smętowa i Smoląga.

Kętrzyński podaje, że właściciel Czapel około 1300 r. żonaty był z Guntówną, prawnuczką Pipina, należącego do jednego z najdawniejszych i najsławniejszych rodów pruskich. Stąd pewnie powstał przydomek von Hutten, którego Czapscy używają. Piotr de Czapelken w 1395 r.

Na Podlasiu spotykamy również Czapskich Leliwitów, pochodzących z Czapel tam położonych, jaki jednak zachodzi stosunek między tymi domami, dojść niepodobna (Bon.).

Jedna linia Czapskich otrzymała tytuł hrabiowski pruski. Mikołaj i Józef Czapscy, generałowie polscy, synowie Antoniego generała-lejtnanta, zostali hrabiami pruskimi 1804. Z tej rodziny: 2 biskupów, 1 minister, 4 wojewodów i 7 kasztelanów 1683 — 1779.

Czapscy herbu Leliwa wylegitymowali się ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym w latach 1836-1862, zostali zapisani do ksiąg szlachty ówczesnej guberni lubelskiej.

Genealogia
(osób: 64)

• BRYGIDA Hutten-Czapska h. Leliwa (1758-9 VI 1801), c. Józefa, kasztelana elbląskiego, i Elżbiety Hutten-Czapskiej h. Leliwa; zm. Toruń, poch. tamże, w kościele Wniebowzięcia NMP (MK Toruń); m. (ok. 1780) Marceli Zieliński h. Świnka (1744-1816), s. Szymona i Józefaty Podoskiej, wojski płocki; poch. w Toruniu, w kościele Wniebowzięcia NMP; 1ż. NI. Zambrzycka (ok. 1750-ok. 1780); 2ż. dzieci: Kwiryn, Pelagia, Balbina.

Edward hr. Hutten-Czapski
(1819-1888)

• EDWARD hr. Hutten-Czapski h. Leliwa (29 V 1819-28 I 1888), s. Stanisława i Zofii Obuchowicz, ziemianin, sybirak, pamiętnikarz; kurator honorowy szkół powiatu rosieńskiego; dziedzic dóbr Swojatycze w guberni mińskiej; ur. Zapole, zm. Narucewicze koło Swojatycz, lat 68, poch. Wilno, Cm. Stara Rossa, 16a-012 (PSB t. 4/180; Dz. Pozn. 28/1888); ż. (ok. 1850) Antonina Różycka h. Poraj (24 III 1832-8 II 1867), c. Floriana i Petroneli Rusieckiej; dzieci: Weronika, Florian, Maria, Antonina, Edward.

Źródła: Bon. t. 3/276-282; Dw. Teki; Kos. t. 1; Krzep. Pom. t. 1/16; Nies.; Sęcz.; Urus. t. 2/363-367.