Wierzbowski

Wierzbowski h. Jastrzębiec, w Sieradzkiem, na Kujawach i w ziemi drohickiej, pisali się z Wielkiego Chrząstowa. Chrząstów (Wielki) i Mały (Chrząstówek), w parafii Leźnica Wielka, dawniej pow. łęczycki, obecnie pow. Zgierz, należały do rodu Jastrzębców.

Wierzbowscy wzięli nazwisko od wsi Wierzbowa, leżącej w tejże parafii Leźnica Wielka (Leźnica Major). Stanowią odgałęzienie Chrząstowskich a są jednego pochodzenia z Zakrzewskimi i Żegockimi. Stanisław Chrząstowski, żyjący ok. 1500 r. sprzedaje swoją część wsi Chrząstów a kupuje Wierzbowę. Jego syn Dersław, jako pierwszy zaczyna używać nazwiska Wierzbowski. Już w XVI wieku Wierzbowa dzieliła się na kilka części (m. in. Woźnicka in. Woźniczka, Hieronimy i Derszlej). Według regestów poborowych pow. łęczyckiego z 1576 r. część Wierzbowa-Hieronimy, była własnością  Wierzbowskich, zaś w części Wierzbowa-Woźniczka, Bernard Wierzbowski miał półtora łanu, bez kmieci (Paw., Wielk., t. 2/70, 125). 

Wierzbowscy byli właścicielami rozległych dóbr w pow. łęczyckim, m. in. Gostkowo, Łask, Dalikowo, Wierzbowa i Czopowo, stąd w genealogii rodziny wyróżnia się linie: gostkowsko-łaską, dalikowsko-wierzbowską i czopowską. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862. 

Z tej rodziny: 1 biskup, 2 wojewodów i 3 kasztelanów 1620 — 1687. – Mikołaj (zm. 1639), kasztelan inowłodzki 1620. Wojciech (zm. 1650), kaszt. inowrocławski 1648. Hieronim (zm. 1665), kaszt. sieradzki 1653, wojewoda brzeski kujawski 1658, woj. sieradzki 1661. Władysław (zm. 1657), kaszt. inowrocłwski 1650-1653, woj. brzeski kujawski 1655. Mikołaj, kaszt. kowalski 1666-1670. Stefan (zm. 1687), biskup poznański, abp gnieźnieński.

Genealogia
(osób: 71)

• LUDWIKA Maria Wierzbowska z Wielkiego Chrząstowa h. Jastrzębiec (ok. 1655-po 1697), c. Hieronima i 2ż. Marianny Przyłęckiej, wojewodzianka sieradzka; wniosła w rodzinę Załuskich dobra Łask leżące w pow. szadkowskim i Jasienicę w ziemi sanockiej (Bon.; Nies.); 1m. (ok. 1675) Hieronim Lanckoroński h. Zadora (ok. 1650-ok. 1683), podkomorzy podolski; 2m. (1684) Hieronim Załuski h. Junosza (1657-1714), s. Aleksandra i 3ż. Katarzyny Olszowskiej h. Prus II, kasztelan rawski, starosta brzeski kujawski, zawichojski i inowłodzki; 1v. (ok. 1680) Katarzyna Fredro h. Bończa (ok. 1655-ok. 1690), c. Zygmunta, kasztelana sanockiego i 2ż. Zofii Baranowskiej (wg innych źródeł NI. Wasiczyńskiej); dzieci: Jan Prosper hr. Załuski (ok. 1690-24 I 1745), kuchmistrz wielki litewski, dziedzic na Załuskach, Gostkowie, Łasku, Jasienicy i Jabłonicy, starosta zawichojski, chęciński, olsztyński.

• MIKOŁAJ Wierzbowski z Wielkiego Chrząstowa h. Jastrzębiec (ok. 1576-28 VII 1639), s. Jana i Anny Kolbuszowskiej z Kolbuszowy, starosta szadkowski, kasztelan inowłodzki 1619, czasem nazywany błędnie kasztelanem inowrocławskim; pochodził z tzw. linii gostkowskiej in. gostkowsko-łaskiej, dziedziców dóbr Gostkowo i Łask; zm. Szadek, w tamtejszym kościele znajdują się ich epitafia (Bon.); ż. (ok. 1600) Urszula Grudzińska z Grudny h. Grzymała (ok. 1580-po 1615), c. Stefana, wojewody brzesko-kujawskiego, i Jadwigi Cerekwickiej z Cerekwicy h. Zaremba; dzieci: Anna, Wojciech, Władysław, Stefan, Zygmunt, Hieronim.
 

 
Źródła: Bork. Sp. 493; Kos. t.1; Nies. t. 9/316-320; Sęcz.; SGKP t. 13/402; Stup. t.3/179-180; Żern. t. 2/507; Żych. t.1/174.