Zwolski

Zwolski h. Ogończyk (in. Powała), vel Powała-Zwolski, rodzina mazowiecka, gałąź rodu rycerskiego Powałów-Ogończyków. Wzięli nazwisko od wsi Zwola k/ Żelechowa w ziemi czerskiej, obecnie pow. Garwolin, gmina Miastków Kościelny. Miejscowość znajdowała się
niegdyś na granicy ziemi czerskiej (Mazowsze) i stężyckiej (woj. sandomierskie, Małopolska). Na terenie wsi znajduje się grodzisko z XI wieku. Wieś Zwola wzmiankowana jest po raz pierwszy w 1415 r. W 1441 r. była własnością podkomorzego sandomierskiego Powały Zwolskiego, potem Zwolskich i Lasockich. Początkowo istniała jedna wieś Zwola, lecz w wyniku podziałów powstały Zwola Poduchowna (Księżyzna), Zwola Kolonia, Zwola Duża i Zwólka. Zwola Poduchowna wzmiankowana jest w XV w. jako własność Mikołaja Powały z Taczewa, podkomorzego sandomierskiego, znanego później pod nazwiskiem Zwolski. Kościół i parafię we wsi Zwola erygował 1529 r. dziedzic wsi Jan Zwolski. Spisy poborowe z r. 1576 wymieniają wieś kościelną Zwola, w pow. czerskim, nie podają jednak żadnych szczegółów o właścicielach i osadnikach. Dnia 10 IV 1526 r. Jan Powała-Zwolski zakłada na gruntach wsi Zwola, na mocy przywileju ks. mazowieckiej Anny, miasto na prawie chełmińskim o nazwie Kalabona. Lokacja miasta nie udała się, w latach 1540–1589 miejscowość nie figuruje już w rejestrach podatkowych. Na mocy przywileju króla Zygmunta Starego z 1536 r. zostaje wzniesiony tu murowany zamek (albo dwór) obronny. W II połowie XVI w. kościół znajdował się w rękach protestantów, do których zaliczali się Lasoccy i Zwolscy. Przecław Zwolski, deputowany z sejmu 1609 r. do rewizji ksiąg liwskich (Con.). Jan (zm. 1677), jezuita, dobroczyńca kolegium krakowskiego, zm. we Lwowie. Ludwik i Aleksander, synowie podstolego dobrzyńskiego 1712 (Nies.). Zwolscy herbu Ogończyk zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862.
Herbarze wymieniają ponadto Zwolskich herbu własnego, rodzinę polską osiadłą na Śląsku, gdzie uzyskali tytuł baronów czeskich 1570 r. (Bork.), a także Zwolskich h. Koła cztery (Mał.).
Genealogia
(osób: 26)

• BAZYLI Zwolski (ok. 1790-20 XI 1858), s. Stanisława i Rozalii NN.; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862 z herbem Ogończyk (Szl. Król.); ur. Bielsk, gubernia grodzieńska, zm. Łęczyca, pow. Łęczyca, obecnie woj. łódzkie, lat 68, mąż Kunegundy Dąbrowicz (MK Łęczyca); ż. (19 XI 1824 Łęczyca) Kunegunda Franciszka Dąbrowicz (1805-po 1858), c. Wincentego i Rozalii Żebrowskiej; ur. Łęczyca, chrz. 3 III 1805 (MK Łęczyca); ślub w parafii Łęczyca, uwagi: on kawaler z Warszawy, lat 31(!), ona panna z Łęczycy, lat 19 (MK Łęczyca); dzieci: Elżbieta, Aleksandra, Józefata, Bazyli, Andrzej, Franciszka, Scholastyka, Rozalia, Bronisława, Antonina, Ignacy.

• SCHOLASTYKA Zwolska (ok. 1830-po 1868), c. Bazylego i Kunegundy Dąbrowicz; przed ślubem zamieszkała z rodzicami w Łęczycy; ur. Warszawa (MK Łęczyca); m. (14 II 1849 Łęczyca) Andrzej Franciszek Oczykowski (ok. 1830-po 1868), s. Macieja i Magdaleny Hiler; ur. Zgierz; ślub w parafii Łęczyca, pow. Łęczyca, obecnie woj. łódzkie, uwagi: on kawaler lat 19, zamieszkały z rodzicami we wsi Plecka Dąbrowa, ona panna lat 19 (MK Łęczyca); dzieci: Antoni Hilary (ur. 1851), Ewa Józefa (ur. 1853), Michał Stanisław (ur. 1854), Józefa Faustyna (ur. 1857), Julian Józef (ur. 1861), Zofia (ur. 1866), Marianna Stanisława (ur. 1868) – Oczykowscy.

Źródła: Bork. Sp. 548; Kos. t.1; Mał.; Nies. t.10/197; SGKP t.14/699; Szl. Król.; Żern. t.2/592.

Zwolski h. własnego, rodzina śląska pochodzenia polskiego, wg A. Kosińskiego wygasła; z niej Jan Tomasz, został baronem czeskim 1570. 

Źródła: Kos. t.1.