Gordon

Gordon h. własnego (in. Bydant), margrabiowie de Huntley (vel Huntly), hrabiowie Enzie, stara rodzina szkocka, spokrewniona z panującą rodziną Stuartów. Otrzymali indygenat polski 1658 r., zatwierdzony 1673 r. Używali także herbów Gordon oraz Brochwicz. 

Kilku członków tej rodziny wywiodło się ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1847, lecz bez otrzymania zatwierdzenia tytułu margrabiowskiego. Majątki ziemskie posiadane niegdyś przez tę rodzinę są nastepujące: Goryńszczyzna, Bartodzieje, Wierzchowiny, Lisów i Piaseczno w pow. radomskim, nad rzeką Radomką. Grób rodzinny polskiej gałęzi Gordonów de Huntley znajduje się w majątku Wsola, w pow. radomskim.

Herb margrabiów Gordonów de Huntley — w Polsce zwany Bydant od zawołania klanowego — występuje w wielu odmianach, od jednopolowego herbu pierwotnego do 4-6 polowych herbów książęcych, hrabiowskich itd.

Herb pierwotny — w błękitnym polu trzy złote głowy dzików zwrócone heraldycznie na prawo. W klejnocie z korony szlacheckiej wyłania się zwrócona na prawo brązowa głowa jelenia ze złotymi rogami, między którymi, (lub ponad nimi) umieszczona jest wstęga z napisem Bydant. Labry niebieskie i złote.

W Polsce Gordonowie używali następującej odmiany — tarcza podzielona na cztery części: w pierwszym na tle błękitnym trzy głowy dzika, ucięte, złote; w drugim polu na tle złotym trzy głowy lwie koloru amarantowego; w trzecim polu na tle złotym trzy półksiężyce także amarantowe; w czwartym wreszcie na tle błękitnym trzy białe lilie. Nad tarczą złota korona książęca szkocka z głową jelenia u góry. Nazwa: Bydant; dewiza: Animo non astutia! (Z odwagą, nie z podstępem!).

Według genealoga i heraldyka niemieckiego Heinricha Kneschkego do Polski, Brandenburgii i Austrii przybyli ok. 1645 poza gałęzią Gordon of Huntly także przedstawiciele linii Gordon of Caldwell: Aleksander baron Gordon of Westhall i jego dwaj bracia. Aleksander wybrał Prusy Królewskie na granicy z brandenburskim Pomorzem i osiedlił się najpierw k/ Świdwina, później k/ Sławna. Od niego pochodzili pomorscy, później pruscy Gordonowie (być może Fabian Gordon, którego ojciec miał na imię Aleksander), którzy przed 1945 posiadali m.in. Laskowice (województwo kujawsko-pomorskie), Kawęcin i Piskarki w tej samej okolicy. Wielu z nich odznaczyło się jako oficerowie pruskiej armii. Bracia Aleksandra wybrali Polskę południową i Górny Śląsk, spośród ich potomków wyróżnił się szczególnie podpułkownik Anton von Gordon, który za swe zasługi wojenne otrzymał w roku 1802 austriacki tytuł barona. Do tej gałęzi należał także John Gordon, komendant twierdzy Eger w XVII wieku, zamieszany w zabójstwo Wallensteina (Wapedia).

W Polsce nazwisko Gordon było noszone także przez rodziny żydowskie. W książce telefonicznej Warszawy z lat 1938-1939 odnajdujemy wielu Gordonów noszących m. in. imiona Abram, Baruch, Pejsach, Pinkus i Salomon. 

Genealogia
(osób: 37)

• FRANCISZEK Salezy Antoni Gordon h. Bydant (1750-po 1792), s. Piotra i 2ż. Urszuli Jaszewskiej, major wojsk koronnych 1780 r., a pułkownik 1792 r.; dziedzic dóbr Osiemborowo i Żelazne, w ziemi czerskiej, które nabył 1786 r. od Giżyckich; ur. Kraków, metryka w kościele Najśw. Panny Marii (Bon.; Urus.; Sęcz.); ż. (ok. 1785) Marianna Supińska (ok. 1765-po 1785); błędnie: Sapińska, Sapieńska; dzieci: Urszula, Antoni, Karol.

• URSZULA Marianna Henrieta Gordon h. Bydant (ok. 1785-20 XII 1856), c. Franciszka Antoniego i Marianny Supińskiej (błędnie: Sapińskiej, Sapieńskiej), dziedziczka dóbr Rowy, pow. Garwolin, 1814-1856; siostra Antoniego Gordona, radcy powiatu kozienickiego, wnuczka Piotra Gordona, nobilitowanego przez króla Stanisława Augusta w r. 1768; razem z dziećmi wylegitymowana (jako U. Gordon h. Bydant) ze szlachectwa w Królestwie Kongresowym 1839 r., zapisana jako Lucińska 1840 r. do ksiąg szlachty ówczesnej guberni lubelskiej, oddział podlaski (Sęcz.); zm. Warszawa, lat 71, wypr. 23 XII 1856 z kapl. Reformatów w Warszawie na cm. Powązkowski, zapr. stroskana córka, zięć, wnuki i prawnuki (Kur. Warsz.); Boniecki podaje błędny rok jej zgonu 1857 (MK Warszawa: Nawiedzenie NMP); m. (ok. 1805) Feliks Luciński h. Wczele (ok. 1772-1822), s. Antoniego i Anieli Brzuskiej, dziedzic dóbr Rowy, gm. Łaskarzew, pow. Garwolin, w latach 1800-1822; pozostawił wdowę, Urszulę z Gordonów (Bon.; Urus.; Sęcz.); dzieci: 1/ Augusta Aniela Franciszka Lucińska (ok. 1810-5 II 1857), dziedziczka dóbr Rowy, gm. Łaskarzew, pow. Garwolin, 1856-1857; ur. prawd. Rowy, zm. tamże, (MK Łaskarzew); voto: (ok. 1830) Michał Wincenty Rembieliński h. Lubicz (ok. 1802-1 X 1865), s. Józefa i Marianny (Marii) Redel, wnuk Franciszka, cześnika nowogrodzkiego, i Julianny Skorupkówny; radca dyrekcji głównej Tow. Kredytowego Ziemskiego 1858 r.; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie 1837 r.; dziedzic dóbr Waliska, w dawnym pow. stanisławowskim (Urus.); ur. Waliska, zm. Warszawa, lat 63 (MK Warszawa: św. Andrzej).

Źródła: Bon. t. 6/238-240; Dw. Teki; Kos. t. 1; Nies.; Sęcz.; Urus. t. 4/268-270; Żych. t. 1/75-77; Wapedia.