Stawski

Stawski h. Belina, pisali się „z Wielkiego Stawu” w ziemi chełmskiej, lecz wydaje się, że należeli do osadników przybyłych na ziemię chełmską z Wielkopolski, może ze wsi Staw w pow. pyzdrskim.

Według artykułu Br. Chlebowskiego w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego, wieś Staw w parafii Czułczyce, obecnie gmina i powiat Chełm, był gniazdem „rodziny Stawskich, Wierzchowskich i Chylińskich, gdyż dwie ostatnie rodziny pochodzą od braci Stawskich, którzy w Wierzchowiskach i Chylinie zamieszkiwali, jak to widać z aktu rozgraniczenia wsi Parypsy i Staw r. 1455, znajdującego się w archiwum K. Kraszewskiego w Romanowie”. Od rodu Stawskich dobra przeszły do Świrskich. W końcu XVIII wieku dziedzicem był Mateusz Świrski z rodu kniaziów smoleńskich, cześnik krasnostawski. Od Świrskich w posagu majątek dostał się Cieszkowskim, później tą drogą Kozyrskim (SGKP). Znajdujemy potem tych Stawskich w ziemi lwowskiej. Jacek Stawski Belina, poseł ziemi chełmskiej 1697 r. (Nies.). Stawscy herbu Belina podpisali elekcje 1697 i 1764 r. z ziemią chełmską. Stanisław, podsędek ziemi sieradzkiej. Jego potomkowie zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Galicji 1782 r. a w Królestwie Polskim w latach 1836-1862, zapisani do ksiąg szlachty ówczesnej guberni lubelskiej.

• BRONISŁAWA Maria Stawska h. Belina (24 X 1871-po 1920), c. Ignacego Józefa i Marianny Dąbrowskiej (Dombrowskiej); ur. Turobin, pow. Biłgoraj, chrz. 14 I 1872 (MK Turobin); m. (14 XI 1896 Nałęczów) Wacław Michał Wiercieński h. Ślepowron (28 IX 1858-13 I 1920), s. Wojciecha Stanisława i Julii Strus h. Korczak (w aktach także: Struś); ur. Lublin, chrz. 9 X 1858, zm. tamże (MK Lublin: Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty – Archikatedra); ślub w parafii Nałęczów, pow. Puławy (MK Nałęczów); dzieci: Wacław Józef, Michał Konstanty – Wiercieńscy.

• IGNACY Józef Stawski h. Belina (24 IX 1821-po 1872), s. Stanisława i Marianny Niebrzydowskiej; zamieszkały Turobin, pow. Biłgoraj 1871-1872 (MK Turobin); wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1857 r. z herbem Belina, zapisany do ksiąg szlachty ówczesnej guberni lubelskiej (Szl. Król.; Sęcz.); ż. (ok. 1860) Marianna Konstancja Dąbrowska, Dombrowska (ok. 1840-po 1871); w aktach także: Konstancja Marianna; dzieci: Bronisława.

Źródła: Bork. Sp. 419; Nies. t.8/512; Sęcz.; SGKP t. 11/289; Szl. Król.; Żern. t. 2/379.

 

Stawski h. Korczak, na Rusi Czerwonej; z nich 1 biskup 1488. 

Źródła: A.A. Kosiński, Przewodnik heraldyczny, T.1.


Stawski h. Leszczyc, vel Sławęta-Stawski, przydomku Sławęta vel Sławięta, Sławenta (błędnie: Stawenta), w ziemi wieluńskiej, pisali się „na Stawie”. Przed ustaleniem się nazwiska byli też czasem nazywani Stawiskimi lub Stawińskimi. Ich przydomek „Sławęta” to staropolskie imię męskie, charakterystyczne dla rodu Leszczyców w Średniowieczu (Koz.). Nazwisko wzięli od wsi Staw, obecnie w woj. łódzkim, pow. Wieluń, parafia Wydrzyn, później – po pożarze i spaleniu się kościoła w Wydrzynie 1832 r. – parafia i gmina Czarnożyły. W XVI wieku były to dwie wsie Staw Major i Staw Minor (Stawek), oraz folwark. W 1505 r. dziedzicami Stawu są Sławęta i Gabriel Stawscy, a w 1528 r. Stanisław Sławęta Stawski (Koz.; AGZ Wieluń). Według artykułu w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego, gniazdem Stawskich herbu Leszczyc jest wieś parafialna Staw, w woj. wielkopolskim, dawny pow. Września, dekanat Powidz, obecnie pow. Słupca, gmina Strzałkowo. Stawscy mieli tu dziedziczyć przez kilka wieków. W 1578 r. siedzieli tu Marcin, Wojciech i Zygmunt Stawscy, Zygmunt Chłędowski i Mielżyński. W 1618 r. wśród dziedziców są Marcin Stawski i Katarzyna Parnaska, Aleksander i Maciej Stawscy. Pod koniec XVIII wieku Staw należał do Jana Bronisza, skarbnika gnieźnieńskiego. Kościół w Stawie istniał już przed 1428 r. Stawscy herbu Leszczyc są zapewne jednego pochodzenia z Dobrzyckimi, Mierzewskimi i Zielonackimi. Zostali wylegitymowani ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862. 
Genealogia
(osób: 22)

• ANZELM Klemens Teofil Sławenta-Stawski na Stawie h. Leszczyc (21 IV 1813-1846), s. Jana i Tekli Lipskiej, ziemianin, dziedzic dóbr Staw, Gromadzice, Bieniądzice w pow. wieluńskim; wylegitymowany ze szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1862 z herbem Leszczyc; ur. Staw, parafia Wydrzyn, gmina Czarnożyły, pow. Wieluń, obecnie woj. łódzkie (Szl. Król.; Nejm.; MK Wydrzyn); ż. (1835 Wągłczew) Stefania Józefa Tekla Psarska h. Jastrzębiec (ok. 1811-po 1840), c. Józefa Teodora, dziedzica dóbr Wielgie, i Salomei Komorowskiej; ślub w parafii Wągłczew, pow. Sieradz (MK Wągłczew); dzieci: Stanisława.

• TEOFILA Elżbieta Stawska h. Leszczyc (ok. 1710-po 1776), c. Antoniego i Anny (Agnieszki) Wieruszówny-Niemojowskiej, zakonnica klaryska; po śmierci męża wstąpiła do zakonu klarysek kaliskich (za bramą Toruńską), w zakonie nosiła imię Elżbieta; występuje w 1776 r. w aktach kaliskich, w towarzystwie przeoryszy Anny Chlebowskiej (AGZ Kalisz); m. Józef Rey z Nagłowic h. Oksza (ok. 1710-1770), s. Władysława i Konstancji Czerny h. Nowina, łowczy 1742, podstoli 1744, podczaszy pilznieński 1759; czasem występuje błędnie w aktach jako podstoli podolski lub podczaszy poznański; porucznik znaku pancernego 1744, pułkownik królewski 1757; dziedzic dóbr Krzcięcice; zm. bezpotomnie.

Źródła: Bork. Sp. 419; Dw. Teki; St. Kozierowski, Leszczyce i ich plemiennik św. Bogumił; Nies. t.8/513; Nejm.; Sęcz.; SGKP t.11/288, 289; Szl. Król.; Żern. t.2/379.